هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی

* شماره پرونده: هـ ت/۰۲۰۰۱۸۶

شماره دادنامه سیلور:  ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۳۰۰۲۲۳۳       تاریخ:۱۷/۱۱/۱۴۰۲

* شاکی: آقای هوشنگ صدفی کهنه شهری

* طرف شکایت: وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی

* موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل اجرای آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری توسط سرپرست وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به تاریخ ۳۰/۷/۱۳۹۷

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به خواسته ابطال دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری توسط سرپرست وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به تاریخ ۳۰/۷/۱۳۹۷به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:

دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری به تاریخ ۳۰/۷/۱۳۹۷

شورای عالی حفاظت فنی در جلسه مورخ ۲۶/۴/۱۳۹۷ به استناد تبصره ماده (۲) آیین‌‌نامه ایمنی امور پیمانکاری ـ که بر اساس پیشنهاد شورای عالی حفاظت فنی در تاریخ ۵/۳/۱۳۸۹ به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی وقت رسیده است ـ دستورالعمل اجرایی آن آیین‌نامه را بشرح زیر تهیه نموده است:

۱ ـ تعاریف

۱ـ۱ـ متقاضی

شخص حقیقی یا حقوقی است که دارای تائیدیه صلاحیت حرفه ‌ای از مراجع قانونی مورد تائید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌‌باشد.

۱ـ۲ـ تشخیص صلاحیت ایمنی

فرآیندی است که در آن صلاحیت ایمنی متقاضی با توجه به شاخص‌های مندرج در آیین‌‌نامه ایمنی امور پیمانکاری و این دستورالعمل توسط کمیته‌های ذی ربط احراز می‌‌گردد.

۱ـ۳ـ کمیته بدوی تشخیص صلاحیت استانی

کمیته ‌ای است که وظیفه تشخیص و تأیید صلاحیت ایمنی اشخاص متقاضی اخذ گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری را در چارچوب آیین‌‌نامه ایمنی امور پیمانکاری و این دستورالعمل در سطح استان دارد (محل تشکیل جلسات این کمیته در اداره کل استان می‌‌باشد).

۱ـ۴ـ کمیته تجدیدنظر استانی

کمیته‌ای است که به منظور بررسی و تجدیدنظر در تصمیمات متخذه «کمیته بدوی استانی تشخیص صلاحیت» در محل اداره کل استان تشکیل می‌‌شود.

۱ـ ۵ ـ کمیته نظارت و بررسی

کمیته‌ای است که به منظور نظارت عالی بر حسن اجرای این دستورالعمل و عملکرد کمیته‌‌های استانی و مبادی ذیربط و اتخاذ تصمیمات لازم حسب تشخیص در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (اداره کل بازرسی کار) تشکیل می‌‌شود.

۱ـ۶ ـ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری

مدرکی است که بر اساس مقررات آیین ‌نامه ایمنی امور پیمانکاری به منظور اعلام صلاحیت ایمنی متقاضی از سوی کمیته استانی تشخیص صلاحیت استانی یا کمیته تجدیدنظر استانی برای پیمانکار واجد شرایط از طریق سامانه صادر می‌گردد.

۱ـ۷ـ معرفی نامه (گواهی موقت)

در صورتی که متقاضی فاقد پیمان فعال در هنگام درخواست صدور گواهینامه باشد، صرفاً به منظور شرکت متقاضی در مناقصات، معرفی‌ نامه ‌ای با مدت اعتبار دو ماه از سوی اداره کل استان برای دستگاه برگزارکننده مناقصه برابر دستورالعمل‌های ابلاغی اداره کل بازرسی کار از طریق سامانه صادر می‌گردد.

۱ـ ۸ ـ سامانه اخذ گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاران سراسر کشور

سامانه ‌ای که کلیه فرآیندهای اخذ گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری (ثبت نام متقاضی تا صدور گواهینامه) صرفاً از طریق آن انجام می‌گیرد، نشانی سامانه مذکور https://svcc.mcls.gov.ir و مالکیت معنوی و پایگاه اطلاعاتی آن (سرور) متعلق به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (اداره کل بازرسی کار) می‌‌باشد.

۱ـ۹ـ اداره کل استان:

اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان محل ثبت شرکت (اقامتگاه قانونی) و یا محل سکونت متقاضی حقیقی

۲ ـ ساختار و وظایف

۲ـ۱ـ کمیته بدوی تشخیص صلاحیت استانی متشکل از افراد زیر می‌‌باشد:

الف) مدیر روابط کار استان به عنوان رئیس کمیته

ب) رئیس بازرسی کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان به عنوان دبیر کمیته

ج) رئیس گروه تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار استان و در صورت نبودن آن گروه در استان، رابط آموزشی مورد تائید مرکز تحقیقات و تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار ستاد

د) نماینده کانون عالی کارفرمایی در استان

هـ) نماینده تشکل‌های عالی کارگری در استان

تبصره ۱ـ در صورتی که استان فاقد نمایندگان مورد اشاره در بندهای (د، هـ) باشد، اعضای مذکور توسط کانون عالی کارفرمایی/ تشکل عالی کارگری مربوطه ظرف مدت یک ماه پس از مکاتبه باید معرفی و در صورت عدم معرفی در مدت مذکور، افراد یاد شده توسط مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان انتخاب می‌گردند.

تبصره ۲ ـ جلسات با حضور حداقل ۴ نفر از اعضاء، رسمی و رأی اکثریت حاضرین ملاک است.

تبصره ۳ ـ در صورت تساوی آراء (موافق و مخالف) جلسه بعدی با حضور همه اعضاء تشکیل خواهد شد.

تبصره۴: احکام اعضای تشکلات توسط مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان برای مدت دو سال صادر می‌‌گردد.

تبصره۵ ـ رأی کمیته تشخیص صلاحیت، حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز کاری (منطبق قوانین موضوعی) از تاریخ ابلاغ رسمی، قابل تجدیدنظر است.

۲ـ ۲ـ کمیته تجدیدنظر استانی متشکل از افراد زیر است:

الف) مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان به عنوان ریاست کمیته

ب) رئیس بازرسی کار استان به عنوان دبیر کمیته

ج) بازرس کار منتخب (مسلط به امور مرتبط) با معرفی رئیس اداره بازرسی کار و تائید مدیرکل استان

د) نماینده کانون عالی کارفرمایی در استان (به انتخاب کانون عالی کارفرمایی)

هـ) نماینده تشکل‌‌های عالی کارگری در استان (به انتخاب تشکل عالی کارگری)

تبصره ۱ـ جلسات با حضور حداقل ۴ نفر از اعضاء، رسمی و رأی اکثریت حاضرین ملاک است.

تبصره ۲ ـ در صورت تساوی آراء (موافق و مخالف) جلسه بعدی با حضور همه اعضا تشکیل خواهد شد.

تبصره ۳ ـ آراء کمیته تجدیدنظر پس از صدور، قطعی و لازم‌الاجرا است و ظرف مدت ۱۰ روز کاری به متقاضی ابلاغ می‌‌گردد.

تبصره ۴ ـ احکام اعضاء توسط مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان برای مدت دو سال صادر می‌گردد.

۲ـ۳ـ وظایف اداره بازرسی کار استان در اجرای این دستورالعمل به شرح زیر است:

الف) انجام نظارت و بازرسی از پروژه‌‌های فعال پیمانکاران از جنبه رعایت آیین‌‌نامه‌ها و دستورالعمل‌‌های حفاظت فنی و بهداشت کار.

ب) نظارت و رسیدگی به شکایات و گزارشات واصله.

تبصره ـ تشکیل پرونده برابر دستورالعمل‌های ابلاغی قابل واگذاری به مبادی تعیین شده بر اساس ضوابط و مقررات جاری کشور می‌‌باشد. مبادی تعیین شده موظفند، برابر دستورالعمل‌‌های ابلاغی اداره کل بازرسی کار موارد لازم را اجرایی نمایند و اداره کل استان موظف است، در صورت گزارش مستند هرگونه تخلف از سوی مبادی تعیین شده برخورد قانونی برابر دستورالعمل‌‌های ابلاغی اداره کل بازرسی کار بعمل آورد.

ج) شناسایی پیمانکاران فاقد گواهینامه صلاحیت ایمنی و ارجاع پرونده‌های آن‌ها به مراجع قضایی و پیگیری آن به منظور جلوگیری از ادامه فعالیت آنان مطابق مقررات.

۲ـ۴ـ کمیته نظارت و بررسی از افراد زیر تشکیل می‌‌گردد:

الف) مدیرکل بازرسی کار و دبیر شورای عالی حفاظت فنی (رئیس کمیته)

ب) رئیس مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار

ج) رئیس اداره برنامه ریزی و نظارت بر عملکرد اداره کل بازرسی کار (دبیر کمیته)

د) بازرس کار منتخب (مسلط به امور مرتبط) اداره کل بازرسی کار

ه) کارشناس حقوقی اداره کل بازرسی کار

و) نماینده کانون عالی کارفرمایی

ز) نماینده تشکل عالی کارگری

تبصره۱ـ در صورت لزوم برای رسیدگی برخی موضوعات نماینده مطلع اداره کل استان حضور خواهد یافت.

تبصره۲ـ جلسـات با حضور حداقل ۴ نفر از اعضاء، رسمی و رأی اکثریت حاضرین ملاک است.

تبصره۳ـ احکام اعضاء توسط رئیس شورای عالی حفاظت فنی برای مدت دو سال صادر می‌‌گردد.

۲ـ ۵ ـ گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری شامل مشخصات زیر می‌‌باشد:

الف) نام شخص حقیقی/ حقوقی

ب) کد ملی شخص حقیقی

ج) شماره و تاریخ ثبت و شناسه شرکت (حقوقی)

د) کد کارگاه بیمه شده (دفتر مرکزی) ویژه اشخاص حقوقی

ه) نشانی و کد پستی

و) تلفن ثابت، همراه، دورنگار و پست الکترونیکی پیمانکار

ز) زمینه فعالیت پیمانکار با ذکر مرجع ذیصلاح طبق مندرجات برگه صلاحیت پیمانکاری و یا کارت پیمانکار شخص حقیقی

ح) مدت اعتبار گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی

ط) درج شرایط تمدید، تعلیق و ابطال گواهینامه، زمان ارائه مدارک مربوطه جهت تمدید گواهینامه و نیز درج بندهای ۱ـ ۵ و ۲ـ ۵ و ۳ـ ۵ دستورالعمل در پشت گواهینامه

تبصره۱ـ این گواهینامه با امضای مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان به مدت (۲) سال از تاریخ صدور، معتبر خواهد بود.

تبصره۲ـ انجام کار در استان‌های غیر از استان صادرکننده گواهینامه مذکور منوط به اطلاع کتبی به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان محل فعالیت و استفاده از کارگران آموزش دیده در زمینه ایمنی می‌‌باشد.

۶ ـ۲ـ شاخص‌‌های صدور معرفی نامه به شرح زیر است:

۱ـ۶ ـ۲ـ صرفاً برای آن دسته از پیمانکاران فاقد پیمان فعال، معرفی نامه صادر می‌گردد.

۲ـ۶ ـ۲ـ معرفینامه پس از ثبت اطلاعات متقاضی در سامانه مربوطه و ارائه مستندات لازم برابر دستورالعمل ابلاغی صرفاً جهت شرکت در مناقصه، ظرف ۳ روز کاری از طریق سامانه توسط اداره کل استان ممهور شده صادر می‌گردد.

۳ـ ۶ ـ۲ـ معرفی نامه با امضای رئیس بازرسی کار، به مدت ۲ ماه از تاریخ صدور، معتبر خواهد بود.

۴ـ۶ ـ۲ـ معرفی نامه صرفاً برای شرکت در مناقصات به دستگاه مناقصه‌ گذار ارائه می‌‌گردد.

۵ ـ۶ ـ۲ـ متقاضی مکلف است نتیجه مناقصه را در سامانه ثبت نماید.

۶ ـ۶ ـ۲ـ متقاضی معرفی ‌نامه پس از برنده شدن در مناقصات، مکلف است نسبت به اخذ گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری اقدام نماید.

۳ ـ مدارک مورد نیاز جهت اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری:

الف) تصویر گواهی تائید صلاحیت حرفه‌ ای پیمانکاری از مراجع ذیصلاح

تبصره ـ متقاضیان موظفند برای انجام کار، گواهینامه صلاحیت حرفه‌ ای پیمانکاری از مراجع قانونی مورد تائید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (اداره کل بازرسی کار) اخذ نمایند؛ در شرایطی که متقاضیان حقیقی فاقد مرجع ذی ‌صلاح برای تائید صلاحیت انجام کار باشند، موظفند از انجمنهای صنفی یا مجامع صنفی تخصصی گواهی فعالیت را ارائه نمایند و در صورتی که انجمنهای صنفی یا مجامع صنفی تخصصی نیز وجود نداشت؛ موظفند مدرک معتبری دال بر داشتن توان علمی، فنی، تجربی، مهارتی و اجرایی نوع فعالیت ارائه نمایند.

ب) سوابق کاری پیمانکار

تبصره۱ـ دارا بودن پیمان و قرارداد فعال از شروط لازم برای بررسی صدور گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری می‌باشد. بر همین اساس متقاضیان موظفند ضمن معرفی نشانی مکان پروژه، اطلاعات مورد نیاز آن از قبیل موضوع فعالیت و مدت قرارداد و نیز تعداد کارگران و حوادث رخ داده در چهار سال اخیر را در سامانه مربوطه درج نمایند.

تبصره۲ـ کمیته تشخیص صلاحیت استانی موظف است، استعلامات لازم برای بررسی وجود قراردادهای فعال را برابر دستورالعمل‌‌های ابلاغی اداره کل بازرسی کار اخذ نمایند.

ج) تصویر گواهی آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان در رشته مربوطه وفق مفاد آیین ‌نامه ‌ی آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان و شیوه نامه جامع آموزش ایمنی پیمانکاران در کلیه پیمان‌‌های فعال

تبصره۱ـ آموزش ایمنی کارفرمایان، حداقل برای یکی از اعضای هیأت مدیره ترجیحاً با اولویت مدیرعامل الزامی می‌‌باشد.

تبصره۲ـ برای صدور معرفی نامه، شرکت در دوره آموزش ایمنی کارفرمایی الزامی است.

د) فهرست تجهیزات و لوازم ایمنی متناسب با نوع کار در صورت وجود طبق قرارداد/ پیمان

ه) تصویر شناسنامه و کارت ملی (برای مدیرعامل شخص حقوقی و کارفرمای شخص حقیقی)

و) رونوشت جدول شماره ۲۰ اظهارنامه مالیاتی سال قبل از سازمان امور مالیاتی کشور (جدول درآمد ناخالص پیمانکاری)

ز) معرفی مسئول ایمنی برای پیمانکاران فعال بر اساس آیین ‌نامه بکارگیری مسئولین ایمنی مصوب شورای عالی حفاظت فنی و نیز دستورالعمل‌های ابلاغی اداره کل بازرسی کار

ح) ارائه تعهد کتبی مبنی بر تهیه مستندات لازم در خصوص مدیریت ریسک ایمنی (شناسایی خطر، ارزیابی ریسک و اقدامات کنترلی) از پروژه‌های فعال بر اساس دستورالعمل ابلاغی اداره کل بازرسی کار.

ط) آگهی تاسیس شرکت، اساسنامه شرکت و آگهی آخرین تغییرات شرکت (برای اشخاص حقوقی)

ی) نشانی پستی معتبر دفتر مرکزی پیمانکار با ارائه سند ملکی و یا اجاره ‌نامه معتبر با کد رهگیری.

تبصره ـ در صورتی که اشخاص حقیقی فاقد دفتر کار باشند، الزاماً باید نشانی محل سکونت خود را ارائه نمایند.

ک) لیست بیمه کارگران شاغل در پروژه فعال.

۴ـ فرآیند اجرایی تائید صلاحیت ایمنی

مراحل ذیل به منظور اجرای فرآیند بررسی تایید صلاحیت ایمنی متقاضی ضروری است:

۱ـ۴ـ تهیه مدارک مورد نیاز (مطابق بند ۲ دستورالعمل) جهت صدور گواهی تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری توسط متقاضی

۲ـ۴ـ ارائه گواهی‌‌های آموزشی وفق شیوه‌نامه‌های جامع آموزش ایمنی پیمانکاران و مسئولیـن ایمنی از طریق مجریان آموزشی ذی‌ صـلاح و بارگـذاری آن در سـامانه توسط متقاضی.

تبصره ۱ـ متقاضیان موظفند؛ هنگام ثبت نام نشانی دفتر مرکزی (محل استان ثبت شرکت) را در سامانه مربوطه وارد نمایند و در صورتی که متقاضیانی که دارای شعبات مختلف در شهرهای سراسر کشور می‌‌باشند؛ صرفاً نشانی دفتر مرکزی (محل استان ثبت شرکت) را ثبت نمایند.

تبصره ۲ ـ برای آن دسته از متقاضیانی که خارج از محل ثبت شرکت پیمان دارند، برای آموزش ایمنی دوره کارگری، مجریان آموزشی ذی صلاح (محل استان ثبت شرکت) می‌‌توانند با هماهنگی مجریان آموزشی ذیصلاح سایر استان‌‌ها (محل استان فعالیت) نسبت به برگزاری دوره‌‌های آموزشی اقدام نمایند.

تبصره۳ـ متقاضیانی که مراحل آموزشی را طی ننموده‌اند (عدم وجود گواهینامه آموزشی کارگران، کارفرمایان و مسئولین ایمنی و تاییدهای آموزشی مربوطه) پرونده آنها قابل طرح در کمیته‌‌های مربوطه این دستورالعمل نمی ‌باشد (در صورت تعداد بالای کارگران در پیمان‌‌های فعال، تعیین اولویت آموزش‌‌های ایمنی کارگری با توجه به ریسک خطر بر عهده ادارات استانی با هماهنگی مرکز تحقیقات و تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار می‌‌باشد).

۳ـ۴ـ ثبت، تکمیل و نیز ارسال اطلاعات کامل برای درخواست صدور گواهی تائید صلاحیت ایمنی از طرف پیمانکار و یا نماینده قانونی وی از طریق سامانه.

۴ـ۴ـ ارائه مدارک لازم برابر اصل به اداره کل استان مربوطه توسط مبادی تعیین حداکثر ۴۸ ساعت کاری.

تبصره ـ مبادی تعیین شده در صورت کامل نبودن مدارک و شرایط متقاضیان، موظفند نسبت به اعلام نقایص اقدام و متقاضی موظف است در اسرع وقت جهت رفع نقایص اقدام نماید (در صورت کامل بودن مدارک، پرونده الکترونیکی به اداره کل استان مربوطه ارسال خواهد شد).

۵ ـ۴ـ بررسی پرونده‌های ارسالی و ارجاع آن به بازرس کار شهرستان‌های کشور بر اساس موقعیت مکانی پیمان‌های فعال از طریق سامانه مربوطه توسط اداره کل کار استان حداکثر ظرف مدت ۴۸ ساعت کاری.

۶ ـ۴ـ بازدید از تجهیزات و امکانات ایمنی پیمانکار و ارائه گزارش به کمیته استانی تشخیص صلاحیت توسط بازرس کار (محل فعالیت) از طریق سامانه مربوطه ظرف مدت حداکثر ۱۵ روزکاری ( در صورت وجود پیمان یا قرارداد).

تبصره ۱ـ کلیه متقاضیان در صورت وجود پیمان، موظفند کلیه اطلاعات مرتبط مورد نیاز پیمان‌های فعال را در سامانه مربوطه ثبت نمایند.

تبصره۲ـ در صورت مشاهده مغایرت موارد ایمنی توسط بازرس کار در پروژه‌‌های اعلامی متقاضی، نامبرده موظف است در قالب گزارش و ابلاغیه موارد نقص را اعلام و متقاضی در اسرع وقت رفع نقص نماید و در صورت عدم مشاهده مغایرت موارد ایمنی با ارسال گزارش و درج آن در سامانه به کمیته تشخیص صلاحیت استانی ارسال ‌نمایند.

۷ـ۴ـ بررسی پرونده در کمیته تشخیص صلاحیت ظرف مدت حداکثر ۷۲ ساعت کاری

تبصره ۱ـ جلسات کمیته تشخیص هر هفته یک بار به صورت منظم برگزار می‌‌گردد.

تبصره۲ـ در صورتی که بررسی پرونده متقاضی در کمیته تشخیص صلاحیت استانی با مخالفت اکثریت آرا مواجه گردید؛ پرونده با ذکر دلایل به متقاضی عودت داده می‌‌شود و در صورت اعتراض، متقاضی مهلت دارد حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز کاری اعتراض خود را به کمیته تجدیدنظر استانی از طریق سامانه ارسال نماید.

تبصره۳ـ پس از رفع نقص و اعلام آن توسط متقاضی، لازم است گزارش بازرس کار به کمیته استانی تجدیدنظر جهت بررسی ارسال گردد.

۸ ـ۴ـ صدور گواهی تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری بنا به تشخیص کمیته استانی از طریق سامانه توسط اداره کل استان ظرف مدت حداکثر ۴۸ ساعت کاری

۵ ـ موارد تمدید، تعلیق و ابطال گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی

۱ـ ۵ ـ تمدید

متقاضی دارای گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی، مکلف است ۲ ماه قبل از انقضای مدت اعتبار گواهینامه خود، نسبت به تمدید آن برابر دستورالعمل‌‌های صادره اداره کل بازرسی کار اقدام نماید.

۲ـ ۵ ـ تعلیق:

در موارد زیر گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی بنا به تشخیص کمیته استانی (تشخیص صلاحیت و تجدیدنظر)، به شرح ذیل از یک الی ۶ ماه تعلیق می‌گردد و پیمانکار حق هیچ گونه انعقاد قرارداد جدید تا اتمام مهلت تعیین شده را ندارد:

الف) عدم ارسال اطلاعات لازم مانند گزارش حوادث و سایر موارد مربوطه پس از یک بار اخطار کتبی به مدت ۱ ماه.

ب) عدم حضور مسئول ایمنی تائید صلاحیت شده در پروژه، عدم اجرای مدیریت ریسک ایمنی در پروژه‌‌ها، بکارگیری کارگران فاقد گواهی آموزش ایمنی و عدم وجود کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار در کارگاه‌‌های ۲۵ نفر به بالا و عدم رعایت آیین‌‌نامه‌‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی پس از یک بار اخطار کتبی به مدت ۲ ماه.

ج) عدم ارائه تصویر قرارداد/ پیمان جدید/ تمدید پیمان، ارائه گواهینامه یا معرفی نامه مخدوش و غیرمعتبر از زمان کشف تخلف به تشخیص کمیته استانی پس از یک بار اخطار کتبی به مدت یک الی ۳ ماه.

د) بروز حادثه منجر به فوت، قطع عضو یا نقص عضو در اثر عدم رعایت آیین ‌نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی بنا به گزارش بازرس کار مبنی بر قصور کارفرما به مدت یک الی ۶ ماه.

۳ـ ۵ ـ ابطال

گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی در صورت تکرار موارد مندرج در بخش تعلیق حسب مورد با نظر کمیته بدوی تشخیص صلاحیت استانی این دستورالعمل ۶ ماه الی ۲ سال جهت ابطال به کمیته استانی (تجدیدنظر) ارایه می‌گردد و پس از صدور رأی ابطال، پیمانکار فاقد تائید صلاحیت ایمنی تلقی می‌گردد.

تبصره ۱ـ اداره کل استان موظف است، ظرف دو هفته نسبت به ابلاغ رأی کمیته تجدیدنظر استان به کارفرما (مقاطعه دهنده) و پیمانکار (مقاطعه کار) اقدام نماید.

تبصره۲ـ متقاضی می‌تواند در صورت اعتراض به رأی کمیته تجدیدنظر استانی مبنی بر ابطال گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی پیمانکاری نسبت به ارائه درخواست تجدیدنظر ظرف مدت یک ماه از ابلاغ رأی به کمیته نظارت و بررسی اقدام نماید.

تبصره۳ـ در صورت تکرار موارد تعلیق و ابطال، نظر کمیته نظارت و بررسی در خصوص اعتبار گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری نافذ خواهد بود.

۶ ـ مقررات عمومی

۱ـ۶ ـ پیمانکار مکلف است در صورت عقد قرارداد پیمان جدید یا تمدید پیمان و یا تغییر در شرایط پیمان، قبل از شروع به کار، ضمن ثبت آن در سامانه یک نسخه از تصویر مفاد پیمان را به اداره کل استان تحویل نماید.

۲ـ۶ ـ پیمانکار مکلف است حداکثر ۲ ماه قبل از انقضای مدت اعتبار گواهینامه تائید صلاحیت ایمنی، نسبت به تحویل مدارک مورد نیاز جهت تمدید برابر دستورالعمل‌های صادره از اداره کل بازرسی کار اقدام نماید.

۳ـ۶ ـ مسئولیت کارفرما و پیمانکار در خصوص انجام امور ایمنی و هزینه‌‌های مربوط به آن باید در مفاد قرارداد/ پیمان با رعایت مواد ۵، ۶ و ۷ آئین نامه ایمنی امور پیمانکاری به صراحت ذکر گردد.

۴ـ۶ ـ در صورت مشاهده هرگونه تخلف و یا عدم همراهی از سوی مبادی تعیین شده برابر دستورالعمل‌‌های صادره اداره کل بازرسی اقدامات قانونی توسط اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مربوطه صورت گیرد.

این دستورالعمل در ۶ بند و ۳۳ تبصره و ضمایم مربوطه در تاریخ ۲۱ /۷ /۱۳۹۷ به تصویب سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است و جایگزین دستورالعمل مورخ ۱۷/۱۱/۱۳۹۰ می‌گردد.

سرپرست وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی ـ انوشیروان محسنی بندپی

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

مفهوم مخالف اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

* در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل حقوقی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به موجب لایحه شماره ۲۹۳۱۴۷ به طور خلاصه توضیح داده است که:

در خصوص آیین‌نامه مستقل یا بخشنامه و دستورالعمل ۱ـ ممنوعیت قانونی وجود ندارد که به تصویب سرپرست وزارتخانه برسد.

۲ـ اصل استمرار خدمات عمومی و لزوم رتق و فتق امور وزارتخانه

۳ـ سرپرست وزارتخانه رابطه اداری با رئیس جمهور داشته و در مقابل وی مسئولیت دارد.

پرونده کلاسه ۰۲۰۰۱۸۶ هـ ت با موضوع   "ابطال دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکار توسط سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مورخ ۳۰/۷/۱۳۹۷"در جلسه هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی مطرح و به شرح ذیل رأی صادر شد:

 

رأی هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری

آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری به استناد مواد ۱۳، ۸۵ و ۹۱ قانون کار جمهوری اسلامی ایران و با هدف تعریف الزامات ایمنی (که باید توسط پیمانکار در محیط‌های کار رعایت گردد)، تدوین یک استراتژی برای مدیریت پیشگیرانه ایمنی پیمانکاران، توجه به قوانین و مقررات ایمنی در فعالیت‌های پیمانکاری، ایجاد روشی برای پایش عملکرد ایمنی آنها و تشریح مدیریت ایمنی پیمانکاران به منظور بهبود مستمر عملکرد ایمنی پیمانکاران در تمام فعالیت‌های محوله و ایمن‌سازی محیط کار و کاهش حوادث ناشی از کار به منظور صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور ناظر به تمام فعالیت‌های پیمانکاری در کشـور که مشمول قانون کار جمهوری اسلامی ایران می‌شـوند در جلسه مورخ ۳/۱۲/۱۳۸۸ شورای‌عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ ۵/۳/۱۳۸۹ به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است. بر اساس ماده ۲ آیین‌نامه مذکور، پیمانکاران می‌بایست صلاحیت انجام کار خود را از نظر ایمنی از وزارت کار و امور اجتماعی اخذ نمایند و بر اساس تبصره ماده ۲ این آیین‌نامه نحوه تأیید صلاحیت پیمانکاران در دستورالعمل اجرایی که به همین منظور توسط شورای‌عالی حفاظت فنی تدوین می‌گردد، لحاظ خواهد شد. شورای عالی حفاظت فنی نیز در جلسه مورخ ۲۶/۴/۱۳۹۷ به استناد تبصره ماده (۲) آیین‌‌نامه ایمنی امور پیمانکاری، دستورالعمل اجرایی آیین ‌نامه یاد شده را تهیه کرده است که در تاریخ ۲۱/۷/۱۳۹۷ به تصویب سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است و جایگزین دستورالعمل مورخ ۱۷/۱۱/۱۳۹۰ شده است؛ بنابراین با عنایت به اینکه بر اساس اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی هر یک از وزیران درحدود وظایف خویش و مصوبات هیات وزیران حق وضع آئین‌نامه و صدور بخشنامه را دارد ولی مفاد این مقررات نباید با متن و روح قوانین مخالف باشد لذا صرف نظر از اینکه مورد شکایت اساساً فاقد عنوان بخشنامه بوده و مصوبه یاد شده، دستورالعمل آیین‌نامه اجرایی است که پیش از این به تصویب وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است و با توجه به اینکه بر اساس قوانین و مقررات موجود کشور، وزیر دارای وظایف و اختیارات گسترده بوده و سرپرست وزارتخانه نیز واجد همان شؤون است و تفکیک وظایف و اختیارات وزیر و سرپرست وزارتخانه امکان‌پذیر نیست نظر به اینکه مقرره  مذکور در راستای اصل استمرار خدمات عمومی و برای اداره امور جاری دستگاه اجرایی به توشیح سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است در نتیجه هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی با اتفاق آراء، تصویب دستورالعمل مذکور را خارج از حدود اختیارات سرپرست وزارتخانه یاد شده تشخیص نداد از این رو مستنداً به بند «ب» ماده ۸۴ دیوان عدالت اداری با آخرین اصلاحات و الحاقات بعدی مصوب سال ۱۴۰۲، رأی به رد شکایت صادر می‌شود؛ این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رئیس یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.   

رئیس هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری

محمدجواد صالحی انصاری